zaterdag 22 juli 2017

Het verslag van Brodeck 1/2 De Anderer van Manu Larcenet

De Anderer (Het verslag van Brodeck, #1)De Anderer by Manu Larcenet
My rating: 5 of 5 stars

Een boekverfilming loopt vaak uit op een teleurstelling omdat er bijvoorbeeld te veel van het verhaal is weggelaten of omdat de personages anders zijn - uiterlijk én in lichaamstaal - dan je je had voorgesteld. Dat gevaar loop je ook met een verstripte versie van een boek. Maar Manu Larcenet durfde het toch aan om Het verslag van Brodeck van Philippe Claudel, gepubliceerd in 2007, opnieuw te vertellen. Op zijn eigen manier, want Larcenet pakt het anders aan dan Dick Matena bij onder andere De avonden van Gerard Reve of Kaas van Willem Elsschot en andere (inter)nationale klassiekers. Larcenet neemt de tekst niet integraal over en maakt daar tekeningen bij, nee, Larcenet maakt zijn Verslag van Brodeck, en dat begint zo:



Een man, Brodeck zoals later zal blijken en de lezer van het oorspronkelijke Verslag zal vermoeden, loopt door het bos en bereikt uiteindelijk een herberg waar zich een massa mannen heeft verzameld. Dat daar, in die herberg, niets vrolijks valt te verwachten wordt al vanaf de eerste pagina aangekondigd in tekeningen die uit zwart gesneden lijken te zijn. Het is somber, de mens is nietig, en die zwarte kat voorspelt niets goeds.

Claudel vertelt wat er gebeurt als Brodeck binnenkomt als volgt: 'Toen ik de herberg binnenkwam, waren bijna alle mannen van het dorp er; ze hadden zulke donkere blikken en stonden er zo roerloos bij dat ik meteen begreep wat er gebeurd was. Orschwir deed de deur achter me dicht; toen liep hij op me af. Hij trilde een beetje. Hij boorde zijn grote blauwe ogen in de mijne alsof hij me voor het eerst zag. Mijn maag begon zo tekeer te gaan dat ik dacht dat mijn hart zou verzwelgen; toen keek ik naar het plafond, alsof ik er dwars doorheen probeerde te kijken om de kamer van de Anderer te zien, en ook de Anderer zelf, met zijn bakkebaarden, zijn dunne snorretje, de schaarse krullen die vanaf zijn slapen omhoog wezen en zijn vollemaansgezicht als van een dik ongehoorzaam kind; heel slapjes vroeg ik: 'Jullie hebben hem toch niet...?'

En Larcenet laat zien wat er gebeurt als Brodeck binnenkomt:



Met zulke tekeningen heb je - inderdaad - geen woorden nodig. De dreiging is tastbaar en donker: met de Anderer is het niet goed afgelopen. Dat blijkt woordenloos uit alles.

Brodeck wordt gevraagd om feitelijk, zonder iets weg te laten of te veranderen, de gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden en die hebben geleid tot de dood van de Anderer, op te schrijven, zodat 'degene die het leest ons begrijpt en vergeeft'. Hij, Brodeck, zelf een nieuwkomer in dit dorp, stemt na enige tegenwerpingen toe. En dan volgt in flashbacks niet alleen het verhaal van de Anderer die drie maanden geleden zijn intrek in deze herberg heeft genomen, maar wordt tevens onder meer duidelijk wat Brodeck allemaal heeft meegemaakt, omdat hij naast de feitelijke versie voor de dorpsbewoners zijn eigen versie van de gebeurtenissen opschrijft. En die laatste versie beperkt zich niet tot de afgelopen drie maanden. Niet alles wordt echter uit de doeken gedaan, want er is voor gekozen om Larcenets versie van Het verslag van Brodeck in twee delen uit te brengen. Dit deel, dat de titel De Anderer heeft gekregen, laat zien wat de komst van de Anderer aanricht in het dorp, zonder dat de Anderer veel in beeld of aan het woord is. Deel 2, met als titel Het onzegbare, verschijnt binnenkort: 6 september 2017.

Niet alleen heeft Larcenet het inktzwarte verhaal prachtig weergegeven in indrukwekkende, inktzwartwitte tekeningen, maar ze komen schitterend tot hun recht op de halve pagina’s van oblongformaat. Deze Het verslag van Brodeck zal absoluut iedereen weten te bekoren, inclusief degenen die het verhaal al kennen, omdat de tekeningen subliem zijn en het verhaal - na tien jaar - niets van zijn kracht of actualiteit heeft verloren.


Gelezen en gerecenseerd voor Hebban.nl

View all my reviews

zondag 2 juli 2017

Van Kuip naar Coolsingel van Robert van Brandwijk en Steven van der Hoeven

Van Kuip naar CoolsingelVan Kuip naar Coolsingel by Robert van Brandwijk
My rating: 5 of 5 stars


Eenmaal binnen, hoog op de eerste ring, kregen Feyenoord en De Kuip me definitief in hun greep. Het was niet eens de wedstrijd (12-2) die me trof, maar meer nog de combinatie met de grootheid van zo'n gebouw met 55.000 mensen erin. Badend in het licht, een podium met elf helden [...] een kuip waarin het geluid aanzwelt en blijft hangen, verzamelplaats voor mensen met een grote liefde die hen bindt: Feyenoord. Het werd de avond van mijn leven.

Dat klinkt nogal melodramatisch, nietwaar? Toch beschrijft Robert van Brandwijk hier precies wat vele anderen is overkomen en nog steeds overkomt. Eenmaal binnen en onderdeel van het Legioen, raken de meesten voor het leven besmet met het Feyenoordvirus. Bovendien is dit de laatste wedstrijd dat Van Brandwijks vader Feyenoord kon aanmoedigen in de Kuip, want de vergevorderde (en voor zijn kinderen verborgen gehouden) alvleesklierkanker maakte het hem daarna onmogelijk om nog een keer het stadion te bezoeken. Van Brandwijk is ervan overtuigd dat zijn vader hem en zijn zus, daar en toen, officieel tot lid van het Legioen heeft benoemd door op het voorterrein van de Kuip een staf in de vorm van een roodwitte vlag op een stokje en scepter in de vorm van een scheepstoeter aan te schaffen.

Ook Steven van der Hoeven heeft een verhaal over zijn eerste bezoek aan De Kuip. Samen met zijn voetbaltrainer die "jongens van mijn voetbalvereniging op trainingen van Feyenoord trakteerde" bezocht hij op 22 mei 1993 Feyenoord - Willem II. Het was de wedstrijd waarbij Mike Obiku zijn handen openhaalde aan het hek, nadat hij daar juichend in geklommen was. Over de voetbaltrainer die hem deze wedstrijd schonk schreef Van der Hoeven een boek, Je ogen verraden je, dat in 2011 verscheen. Dat boek verscheen nadat hij had moeten besluiten om even geen aandacht meer aan Feyenoord te besteden, omdat niet alleen Feyenoord in de periode na het winnen van de UEFA Cup langzaam afgleed. Van der Hoeven gleed mee af: "Mijn leven met Feyenoord stopte voordat mijn leven met Feyenoord mij zou stoppen." In 2007 keert hij terug naar de Kuip, ditmaal met zijn vader en een jaar later verschijnt zijn eerste wedstrijdverslag op Feyenoord.nl.

Van Brandwijk en Van der Hoeven leveren in Van Kuip naar Coolsingel geen journalistiek verslag van de resterende wedstrijden van Feyenoord in het seizoen 2016-2017, waarbij begonnen wordt met Feyenoord - PSV (waar geen voetballiefhebber ooit nog het tweede doelpunt van Feyenoord zal vergeten!). De wedstrijden vormen de achtergrond of zijn aanleiding voor de verhalen van voorheen en nu, van en over supporters, grote spelers van weleer, familie en vrienden. Het zijn warme, ontroerende en hilarische verhalen waarvan elke Feyenoorder zal genieten omdat zij zich er in zullen herkennen. Zoals op 19 maart 2017 als Steven en zijn neef Thomas in de bioscoop kijken naar SC Heerenveen - Feyenoord en het volgende wordt uitgewisseld tijdens de eerste helft:

'Na Go Ahead Eagles lag ik ook wakker, zegt hij [Thomas]. 'Die stonden zelfs laatste. Ik probeer dat te begrijpen. Snap jij het? Ikke niet.' Ik ook niet. Wat ik wel begrijp, is dat Thomas na Sparta-uit had gehuild. Zelf had ik de frustratie proberen te onderdrukken met Manchester by the sea  in Lantaren Venster, maar in die film ging er ook van alles stuk.

Dat begrijpt iedere Feyenoorder. Geen verdere uitleg nodig.

In het Algemeen Dagblad van zaterdag 1 juli 2017 zegt Giovanni van Bronckhorst in een interview: "[...] maar ik heb in Spanje ook lekker een paar weken rustig aan gedaan hoor. Ik heb al die kampioensboeken eens rustig zitten doorbladeren. Dat was mooi, maar maandag gaan we het afgelopen seizoen parkeren.’’
Van Kuip naar Coolsingel zat vast en zeker bij die kampioensboeken. Het fijne van supporter zijn, is dat wij het afgelopen seizoen niet zo snel hoeven te parkeren, maar gewoon door kunnen gaan met genieten dankzij dit boek vol kleurrijke, hartverwarmende verhalen over mensen met een roodwit hart.

Gelezen en gerecenseerd voor Hebban.nl

View all my reviews

zaterdag 1 juli 2017

Transmetropolitan

Het was 7 maart 2016 en in de Britse The Guardian stond een stuk over een strip: Transmetropolitan: the 90s comic that's bang up-to-date on Donald Trump, met daaronder: de serie van Warren Ellis is 20 jaar oud, speelt zich 200 in de toekomst af – en vertelt je alles over de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Hoe kan dat dan? Een strip van twintig jaar terug, die 'bang up-to-date' de opkomst en, zo blijkt later, de verkiezingswinst van Donald Trump voorspelt?

Transmetropolitan is een stripserie geschreven door Warren Ellis en getekend door Darick Robertson. De serie is uitgebracht door Vertigo, een in 1993 opgerichte imprint van DC Comics. Vertigo brengt stip(serie)s uit die zich vooral richten de oudere jongeren en volwassen lezers en daarom staat op elke cover "Suggested for mature readers" te lezen. De strips die door Vertigo worden uitgebracht schuwen onderwerpen als (gedetailleerd afgebeeld) geweld, drank- en drugsgebruik, seks, e.d. geenszins. Integendeel. Naast Transmetropolitan zijn onder andere V for Vendetta, Hellblazer, Preacher, The Books of Magic, Sandman, 100 Bullets, Doom Patro, Swamp Thing, Y: The last man en Lucifer door Vertigo uitgegeven.
Het feit dat Transmetropolitan door Vertigo en niet door DC Comics is uitgegeven, maakt al duidelijk dat het verhaal waarin Spider Jerusalem, journalist extraordinair, vertelt over en ronddwaalt in zijn wereld niet geschikt is voor jeugdige lezers.

Spider Jerusalem, journalist extraordinair, gepokt, gemazeld en kapot gemaakt door het leven in The City en zijn inmiddels ingevroren vrouw, wordt gedwongen om van zijn toevluchtsoord hoog op een berg af te dalen en terug te keren naar de stad en zijn werk. Het is verkiezingstijd en het is hard tegen hard. The Beast is de zittende president, een bonk van een vent die zijn bijnaam waardig is: hij is een afschuwelijke bully, is zeer autoritair - iets dat overigens door zijn volgers zeer op prijs wordt gesteld - en is een misogynist. Kortom, hij vertegenwoordigt zoals The Guardian het zo mooi verwoordt: "the very worst aspects of modern political life – and embodies all the horrifying ignorance visible in Donald Trump."

Zijn tegenstrever is Callahan, bijgenaamd The Smiler, die ogenblikkelijk doet denken aan Tony Blair en daar waarschijnlijk op gebaseerd is. The Smiler is de man die vriendelijk lijkt, het beste met je voor lijkt te hebben, maar ondertussen het 'gewone volk' een poot uitdraait ten faveure van rijke mensen en grote bedrijven. Maar maak van Callahan een vrouw en deze afbeelding die een jaar geleden in een discussie op Reddit verscheen onder de titel "I saw a similarity to Transmetropolitan..." is niet zo vergezocht.


Transmetropolitan houdt zich echter niet zestig afleveringen lang uitsluitend bezig met deze verkiezing; meestentijds speelt dat op de achtergrond en pas vlak voor en tijdens de verkiezingen kan Spider er niet meer omheen en moet hij er wel exclusief aandacht aan besteden. Tot die tijd, maar ook daarna, laat Spider zien wat er allemaal gebeurt in The City, brengt misstanden en misdaden aan het licht, waardoor hij zowaar uitgroeit tot een held van het volk. Zeer tot zijn chagrijn, want daar zit hij niet op te wachten. Toegegeven een beter appartement, wat meer geld om aan drugs en drank uit geven is bijzonder prettig, maar het werk en vooral de plek waar hij het werk moet doen, The City, haat hij vol liefde. Of heeft hij vol haat lief, het is maar net hoe zijn bril staat.


Wat Spider vooral laat zien, is dat het niet de politici zijn die het leven tot een hel maken, maar dat het het volk zelf is. Het interesseert niemand ook maar iets wat een ander aangedaan wordt, of wie er aan het roer van The City staat, zolang ze zichzelf maar kunnen vermaken met drugs, drank, of andere geestverruimende maatregelen, en eindeloos op de bank naar de tv kunnen staren of zich verdrinken in een of andere sekte. Spider doet er net zo hard aan mee, maar ontkomt er niet aan, hoezeer hij zijn best ook doet, om zich zo nu en dan druk te maken over misstanden.

De parallellen met de huidige tijd zijn overduidelijk, en Transmetropolitan verdient alleen al daarom een plekje naast 1984 van George Orwell, Brave New World van Aldous Huxley en The handmaid's tale van Margaret Atwood. Wat Transmetropolitan onderscheidt van deze boeken is de gedetailleerde kleurrijke wijze waarop The waanzinnige City verbeeld wordt. In felle kleuren slaat het leven, de dood, een enkele keer de schoonheid, maar vooral het lijden en de algehele misère je in je gezicht. Warren Ellis mag dan een scherpe pen hanteren, Darick Robertsons penseel doet daar niets voor onder. Leest, kijkt, huivert en wordt (of blijf) wakker!

Transmetropolitan bestaat uit zestig strips, die ook te verkrijgen zijn in deze tien delen:
  1. Back on the Street (#1-6)
  2. Lust for Life (#7-12)
  3. Year of the Bastard (#13-18)
  4. The New Scum (#19-24)
  5. Lonely City (#25-30)
  6. Gouge Away (#31-36)
  7. Spider's Thrash (#37-42)
  8. Dirge (#43-48)
  9. The Cure (#49-54)
  10. One More Time (#55-60)