Andromeda van Jef Schokkaert

Andromeda by Jef Schokkaert
My rating: 3 of 5 stars

Tom de Cock schrijft op de site van Uitgeverij Vrijdag (20/20/2017) ter gelegenheid van de boekpresentatie van Andromeda het volgende:

Als ik zou zeggen: “Amai, de prijzen van de diepvriespizza van Dr. Oetker zijn weer gestegen, dat is eigenlijk echt een schande,” dan is de kans groot dat hij [Jef Schokkaert], turend in de verte en na een trek van zijn gerolde sigaret, zou zeggen: “Nee, Tom. Dat is geen schande, als je erover nadenkt. En ik zal je uitleggen waarom.” Elk van ons heeft op die manier wellicht al meer dan één lange, boeiende avond bij meer dan één fles wijn met Jef doorgebracht.

Ik hoor niet bij die 'elk van ons', maar heb wel diverse avonden doorgebracht met Schokkaerts debuut Andromeda, dat niet - als weTom de Cock mogen geloven - Schokkaerts eerste pennenvrucht is maar wel het eerste waar hij zo achter staat dat hij het aandurfde het te publiceren.
Bovenstaande quote geeft niet alleen een indruk van de schrijver, maar ook van wat er zoal gebeurt in Andromeda. Schokkaert vertelt veel via zijn personages, raakt veel grote onderwerpen aan, legt het een en ander aan narigheid bloot en tracht daarmee de lezer aan het denken te zetten over klimaatverandering, vervuiling, geldbeluste big pharma, terroristische aanslagen, de strijd tegen HIV, vernietiging van natuurgebieden, enz, en de eigen rol en verantwoordelijkheid daarbij.

Wat ontbreekt zijn de gerolde sigaret en de fles wijn, en misschien dat die nodig zijn om dieper op de onderwerpen in te gaan. Het kapitalisme word diverse malen als de grote schuldige aangewezen, maar hoe dat dan komt, wordt nergens duidelijk. Zo vertelt Hazel, een van de hoofdpersonen, het volgende over een olieramp bij Groenland:

'[...] Enkelingen dan nog die niet verder kijken dan hun ambtstermijn, of een bedrag op een spaarrekening dat overtreft wat een normale mens in heel zijn leven verdient. En ik geloof ook dat als je kijkt naar wat er nu gebeurd is bij de Prometheus aan de kust van Groenland, mensen zich stilaan vragen beginnen te stellen bij de gevolgen die onze levensstijl met zich meebrengt. 250 miljoen liter ruwe olie die in een tot dan toe onaangeroerd stukje zee sijpelt, dat is bijna dubbel zo erg als de Exxon Valdez in ‘89. Ze wisten dat het een gevaarlijke passage was met de ijsschotsen in die tijd van het jaar, maar toch werden ze in zee gedwongen door de strakke schema’s die enkele sigarenrokende bonzen aan de top van de voedselpiramide erop nahouden. Ik bedoel, hoe kan je daar nu niet woest van worden?’

Dit verklaart echter niets, natuurlijk. Ook die sigarenrokende bonzen zijn mensen, en iedereen die eraan meewerkte, tot aan degenen die op de Prometheus aanwezig waren. Niemand heeft Groenland willen vervuilen met die olie, waarom is dat schip dan toch gaan varen? Dát wordt niet onderzocht of uitgeplozen... Net zomin als de plotseloze kentering in de Braziliaanse onlusten. In een paar zinnen is het opgelost:

Het stadsbestuur [van Rio de Janeiro] overwoog de staat van beleg af te kondigen, maar bij vervroegde verkiezingen werd er een nieuwe regering gestemd die onmiddellijk enkele crisismaatregelen invoerde: het minimumloon werd geïndexeerd, er werden vier grote centra opgericht voor de opvang van zwervers en drugverslaafden en de politie bewaakte de openbare instellingen met veel vertoon. [...] Rio werd traag maar zeker opnieuw een leefbare stad. 

#Hoedan? #Waaromdan? Waar komen die verstandige politici ineens vandaan?

Als de personages dan ook nog bijna uitsluitend bestaan om al die ellende aan de orde te stellen en daardoor nooit echt van vlees en bloed worden, dan blijft er helaas niet meer over dan een beloftevol verhaal dat de belofte nergens helemaal inloste...

(gelezen ihkv een Hebbanleesclub)

View all my reviews