PopCo van Scarlett Thomas

PopCo by Scarlett Thomas
My rating: 3 of 5 stars

Popco is onevenwichtig, saai, inmiddels nog net niet irritant verouderd (wie is nog onder de indruk van wifi?), te vaak pamfletterig en opdringerig uitleggerig. Het is, samengevat, een slecht opgebouwde veel te dikke poging tot een schotschrift, maar - en dat is óók belangrijk - het heeft een goed hart.

Het is het hartverwarmende streven van Thomas om bijvoorbeeld de wijze waarop bedrijven kinderen (en hun ouders) inpakken en tot belachelijke uitgaven voor waardeloze ‘plastic dingen te dwingen’ in een pakkend verhaal te vatten, samen met de aangrijpend beschreven belevenissen van de hoofdpersoon als jonge tiener op school, die ervoor zorgen dat het boek enigszins boeit. Het had alleen zoveel beter gekund als Thomas niet al haar verontwaardiging en opgedane kennis in één verhaal had willen stoppen. Het is teveel, te naïef en daardoor zo ongeloofwaardig dat het onmogelijk wordt om je ‘ongeloof op te schorten’ en mee te blijven gaan. De maatschappelijke en technologische veranderingen tussen het tijdstip van schrijven van dit boek en nu helpen niet mee om het verhaal geloofwaardig te maken. Bovendien, laat ik daar eerlijk over zijn, door homeopathie zo ernstig te nemen te laten nemen door de hoofdpersoon en zo’n grote rol te laten spelen, is het op een gegeven moment voor mij niet meer mogelijk in het gezonde verstand van de hoofdrolspeelster en haar medestanders te blijven geloven. Naïef en lief zijn ze, dat dan weer wel.

Nee, het is niet Thomas’ beste roman, het mag niet in de schaduw staan van The End of Mr. Y, maar als boek voor het slapen gaan, is het prima. Bovendien heeft Thomas het tienermeisjesleven op een school zo gruwelijk goed beschreven dat dat deel verplichte kost voor ouders en onderwijzenden zou moeten zijn. Daar heb ik wél van wakker gelegen…

View all my reviews

De voorlezer van 6:27 van Jean-Paul Didierlaurent

De voorlezer van 6:27 by Jean-Paul Didierlaurent
My rating: 3 of 5 stars








Plaatsgenomen op de klapstoel, spits-ende oren
Bladzijdes gered en liefdevol gelezen
Aangekomen bij de Dikke en de Klootzak
in de grote hal het Ding, het Monster
Boek en benen vretend, vieze pap verspuitend
Helpt zijn vriend de benen vinden in een tuinboek
Oude zus verhaspelt keer op keer zijn naam

Zij telt elke lente tegels in een open-
baar toilet; tikt niet schrijft haar teksten
"Julie heet ze" leest hij treinend naar het Ding
Winkelcentrum, water, muntje gooien,
Tante zegt het, plassen is geen spelletje
Zoekend, dwalend, steeds vergeefs en dan, en dan
veertienduizendzevenhonderdzeventien of meer?*

* Alexandrijnen zijn al moeilijk genoeg (zelfs gesmokkelde), laat staan dat ze ook nog moeten rijmen! Dat laat ik dus maar mooi aan Vondel over ;)

View all my reviews

Brullen van Marie Kessels

Brullen by Marie Kessels
My rating: 2 of 5 stars

Het omslagbeeld van Brullen, gemaakt door Willem van Genk, brult je tegemoet: een lawaaiige caleidoscoop van stationsbeelden en spoorwegen. Schitterend. Maar het zet de lezer ook een tikkeltje op het verkeerde been, omdat Marie Kessels' hoofdpersoon Dana last heeft van bovengemiddeld rumoerige buren in haar flat en niet van treinen. Het is ook niet het treinstation dat Dana opzoekt als ultieme lawaaiplek, maar het vliegveld. En toch is het fijn en op de een of andere manier juist dat dit beeld van deze kunstenaar gebruikt is, omdat het beeld net zo aanvoelt als het verhaal.

Alsof het een oude stoomlocomotief is die direct omhoog de bergen in moet, zo moeizaam komt Brullen op gang. Als het eerste deel, ‘Schrikaanjagend lawaai’ geheten, echter eenmaal is doorgeploegd en de overstap is gemaakt naar ‘Lawaai is energie’, krijgt het verhaal van Dana daadwerkelijk energie en een lekker tempo. Het is allemaal niet meer zo onbegrijpelijk zwaarmoedig en traag, maar vlot, licht, ritmisch en regelmatig voorzien van een onverwachte kwinkslag:

De brand had ook mijn huis kunnen verwoesten, als op die dag niet een man om kwart over zes 's ochtends door onze straat was gefietst en er rook onder een balkondeur uit had zien opwolken. Iedere zomer stonken de kleden, dekens en kussens in mijn huis voortaan naar smeulend vuur en roet, en dan zag ik ons, gealarmeerde bewoners, op die ochtend van de brand weer aan de overkant van de straat naar de flat staren met de sereniteit of de onverschilligheid van mensen die zo geschrokken zijn dat ze alleen nog maar zin hebben om hun gezicht met dagcrème in te smeren of een vers eitje te eten.

Het is de voorspelbaarheid van het burengerucht, het weten wanneer er wat gebeurt en te horen is, dat Dana helpt met de herrie in haar omgeving te leven. Pas als deze buren vertrokken zijn en de nieuwe onderbuur onvoorspelbaar blijkt in het produceren van bovengemiddeld harde geluiden, trekt Dana het niet meer. Ze verhuist, tijdelijk, naar het leegstaande huis van een vriend dat in een rustige omgeving staat. Eenmaal daar aangekomen zoekt ze de herrie zelf op. Eerst analyseert ze het letterlijke gebrul van de voetbalsupporters en later dat van de vertrekkende en arriverende vliegtuigen op het vliegveld. Of ze analyseert zandmonsters:

Een deel van ieder zandmonster hield ik achter om het in doorzichtige glazen flesjes te mengen met een paar druppels van mijn urine en te kijken hoe de kleur en de structuur van het zand van dag tot dag veranderde.
Ik hurk zo dikwijls in het struikgewas neer vanwege mijn blaas dat ik zo'n onderzoekje voor de grap wel eens wilde uitvoeren. Prachtig vind ik die rij naar een stal ruikende of nauwelijks geurende flesjes: specimen van diezelfde pijnlijk voelbare gewetensvolheid, van de verscheurende urgentie om 'in de waarheid te staan'.

De delen waarin Dana druk bezig is om te onderzoeken wat het effect van het voetbal- en vliegtuiglawaai (en de urine op het zand) is, zijn stroperig door de trage, vaak lange, weinig tot niets zeggende volzinnen. Helaas betreft dat het begin én het einde van Brullen, zodat degene die de eerste 60 pagina's puffend is doorgeploegd, en genoten heeft van wat er volgde, uiteindelijk toch teleurgesteld en om de verkeerde redenen opgelucht, 'het is gelukkig uit' verzuchtend het boek dichtslaat.

Gerecenseerd voor Hebban.nl

View all my reviews

Vlam (Vonk 1) van Floortje Zwigtman

Vlam by Floortje Zwigtman
My rating: 4 of 5 stars

Op 11 oktober 1985 parkeert Don Lisander, lid van de geheime veiligheidsdienst IDVI, zijn auto naast een tankwagen. Hij bevindt zich in Ignis, Chimeria. Hij zal een beginnend collega, Cookie Nin, ontmoeten en samen met haar een Correctie uitvoeren in de vorm van een Schouwspel. De te corrigeren persoon had niet moeten willen vertellen dat het olieveld op aan het raken is. Dictators willen goed nieuws, geen feiten.

Roxane Tron keert op 21 september 2012 in Turris, Chimeria, terug in het hotel nadat ze zojuist een zwarte hoed met voile heeft aangeschaft. Ze zal de hoed dragen op de begrafenis van de moeder van haar beste vriendin, Anna. Ze is samen met haar Amerikaans-Japanse vriend Yasuo uit Amerika overgekomen om haar vriendin bij te staan.

Vanuit die twee startpunten vertelt Floortje Zwigtman in Vlam het verhaal van Chimeria dat in 1985 een dictatuur is, geleid door de familie Tron, maar in 2012 van de Trons bevrijd is. Dat laatste is door Zwigtman al duidelijk gemaakt in de proloog als Roxane tijdens het zoeken naar een geschikte begrafenishoed wordt herkend door een vrouw.

'Ach!'De blik van de vrouw werd zacht en Roxane vermoedde dat ze nu, in weerwil van de jaren, het meisje zag dat de Dochter van de Moeder was geweest. Een tweede benige, beringde hand omklemde de hare. 'Ze waren goede mensen, uw ouders. Goede mensen!'
De ogen van de vrouw kwamen tot leven. Er vlamde een verontwaardiging in op die ze waarschijnlijk maar met weinigen had kunnen delen. 'Ze hadden niet mogen eindigen zoals ze geëindigd zijn. Dat is de grootste misdaad uit onze geschiedenis!'

Op de begrafenis ontmoeten Don Lisander en Roxane Tron elkaar. Roxane ziet hem in de kerk en ontmoet hem later bij het graf van Rafael Orlin Duse, geboren op 23 juni 1965 en overleden in 1988. Het is duidelijk een schok voor haar. Ze wist niet dat Rafael gevonden was. Don Lisander wil graag met Roxane praten, haar de waarheid vertellen, maar zij is te geschokt en te bang voor hem om daarmee in te stemmen. Hij geeft haar een kaartje met het telefoonnummer waarop hij te bereiken is, mocht ze er ooit wel toe in staat zijn om hem aan te horen.

Floortje Zwigtman gebruikt niet alleen afwisselend Don Lisander en Roxane Tron, maar ook Cookie Nin, Christian Duse en Rafael Duse zijn vaak aan het woord. Het duurt door die veel voorkomende perspectiefwisselingen even voordat duidelijk is wie wie is en wat hun rol en achtergrond is, maar die open eindjes maken alleen maar nieuwsgierig. Wat is er gebeurd met de Trons? Wat is er gebeurd met Rafael Duse? Welke rol heeft Don Lisander gespeeld? Wat heeft Cookie gedaan? Wie belt Roxane toch steeds en waarom? Wat is 'de waarheid' van Don Lisander?

Bijna geen enkele van die vragen wordt beantwoord, want Vlam eindigt op respectievelijke 20 december 1986 als 'De Gebeurtenissen' nog niet hebben plaatsgevonden en op 25 november 2012 als Roxane's zoektocht naar de waarheid nog in volle gang is. Vlam is namelijk de veelbelovende, spannende opmaat van wat uiteindelijk de Vonk-trilogie moet worden. Het is te hopen dat Floortje Zwigtman veel tijd heeft om te schrijven, want het motto van Murakami (voorin opgenomen) en de kwaliteit van Vlam doen het verlangen naar meer Chimeria oplaaien...

That's what the world is, after all: an endless battle of contrasting memories.
- Haruki Murakami, 1q84: De complete trilogie


View all my reviews

Ben Ali Libi, goochelaar

Afgelopen vrijdag, nee zaterdagochtend zeer vroeg, kon ik niet in slaap komen. Ik keek op de wekker en zag dat het bijna 00:30 was en bedacht dat ik - nu ik toch wakker was - net zo goed live naar Nooit meer slapen zou kunnen luisteren ipv (veel later) via een podcast. Bovendien presenteert Ester Naomi Perquin het programma op zaterdagochtend en dat is fijn. Fijne stem, fijn mens, geweldige dichteres en schrijfster van korte verhalen.

Het eerste half uur ging het over een gedicht en vooral over mensen die iets met dat gedicht hebben en die ene mens waarover het gedicht gaat: Michel Velleman, oftewel de goochelaar Ben Ali Libi. Zodra de naam viel, wist ik wat er zou volgen: Joost Prinsen en zijn voordracht van het ongelooflijk licht en luchtige, maar daardoor gruwelijk ontroerende gedicht van zijn vriend en collega Willem Wilmink over Ben Ali Libi, de goochelaar.

Nooit, nooit, maar dan ook helemaal nooit houd ik het droog bij het horen of lezen van dit gedicht. En dus lag ik zaterdagmorgen heel vroeg te luisteren terwijl de tranen over mijn wangen biggelden.

Perquin bekende het gedicht ook niet te kunnen aanhoren zonder iedere keer weer te breken, en gedurende de aflevering bleek dat voor nog veel meer mensen te gelden. Luister naar Ester in gesprek met Dirk Jan Roeleven, over Ben Ali Libi, Willem Wilmink, Joost Prinsen, het gedicht en de documentaire die het gevolg is van het gedicht.

De documentaire Ben Ali Libi - Goochelaar wordt morgenavond, 4 mei om 20:55 uitgezonden op NPO2.

Overigens heeft deze blog nog een staartje gekregen tijdens het schrijven, want bovenstaande voordracht van het gedicht door Joost Prinsen bleek niet de enige versie te zijn op You Tube. Van een oude videoband afgehaald, staat erbij vermeld: hetzelfde gedicht, dezelfde schrijver, maar dit keer een zingende Joost Prinsen.

De tekst van het gedicht is hier te vinden.

Een verjaardagscadeautje

Ergens in de vorige maand ben ik aan mijn 56ste levensjaar begonnen en gisteren kreeg ik van de beste vriendin ter wereld behalve deze prachtige plant (voor op mijn nieuw aangelegde terras) ...

... ook een dagje Noord-Korea in het Drents Museum cadeau.

De inhoud van de tentoonstelling wordt door het museum als volgt beschreven:

Lieflijke familietaferelen, heldhaftige soldaten, heroïsche arbeiders en lofuitingen aan de Grote Leider. [...] De schilderijen zijn in de periode van 1960 tot 2010 door professionele Noord-Koreaanse schilders in staatsdienst gemaakt. De tentoonstelling - van 3 april tot en met 30 augustus - toont hoe het regime socialistisch-realistische kunst inzet om een utopisch Noord-Korea te creëren en in stand te houden. Tegelijkertijd is in het museum de fototentoonstelling North Korean Perspectives te zien. [...] De schilderijen schetsen een door de staat geregisseerde en geïdealiseerde Noord-Koreaanse samenleving: de Kim Utopie. Belangrijke thema’s zijn de Grote Leider, heroïsch verzet en patriottisme, industriële en wetenschappelijke vooruitgang, en de vruchtbaarheid van de landbouw.[...]De Kim Utopie verbeeldt dat de Noord-Koreanen in alle vrijheid kunnen werken aan een paradijselijke toekomst. Tegelijkertijd tonen de werken in de expositie de macht van kunst als politiek medium en de verwevenheid van kunst en politiek, zoals we dat ook kennen van Sovjet-Rusland en Maoïstisch China.

De schilderijen in de Kim Utopie zijn fantastisch en ondanks de ondubbelzinnige lijkende 'realiteit' fascinerend. Bovendien dwingen ze me te twijfelen. Niet eens zozeer aan de 'waarheid' van wat er getoond wordt, maar ook aan 'de waarheid' die onze, westerse kunst en media, laten zien. Dat wordt nog duidelijker als ik rondloop op de fototentoonstelling. Minstens zo fascinerend en niet alleen om wat er getoond wordt. Welke straf zou de FIFA uitdelen als er fans zouden zijn die deze TIFO-actie zouden uitvoeren, bijvoorbeeld?

Zie hier voor meer foto's van Philippe Chancel

En wat te denken van het verschil in sfeer tussen de foto's van Ari Hatsuzawa (links) en van Tomas van Houtryve (rechts) bijvoorbeeld:

Als zowel de schilderijen als de foto's fascinerend zijn, dan moet een combinatie van beide een fantastisch resultaat opleveren. Dat dat zo is, blijkt uit het werk van Alice Wielinga, van wie ik stante pede fan ben geworden.

In dit 'album'  (op Facebook, maar geen account nodig om ze te bekijken) is te zien waar ik gisteren vaak vol verbazing zoal naar heb staan staren en het museum heeft deze trailer van de tentoonstelling gemaakt. Als herinnering en omdat ik het rete-interessant vind, heb ik uit het museum - naast drie boekenleggers - de volgende twee boekjes meegenomen:

North Korean Perspectives (isbn 9789076703602) en
Genadeloos gelukkig in Noord-Korea (9789082327311)

Alice Wielinga geeft, zo heb ik net ontdekt, op 17 mei in het Drents museum een lezing en dus is de kans groot dat ik deze maand nog een bezoek ga brengen aan het museum en dan, wie weet de verleiding niet nog een keer kan weerstaan en toch het boek Kim Jung-il looking at things aanschaf. tot die tijd heb ik me in ieder geval al vermaakt met de reis door Noord-Korea van Tom Waes ....

... en met het bekijken van het kijken van Kim Jung-un, die dat net zo goed lijkt te kunnen als zijn vader.

Kim Jung-un kijkend naar namaakstenen....