Sjeumig van Pepijn Lanen

Sjeumig by Pepijn Lanen
My rating: 3 of 5 stars

Nadat ik bij het radioprogramma Kunststof Pepijn Lanen een uur lang had aangehoord over o.a. zijn verhalenbundel Sjeumig, nam ik mij voor om de bundel aan te schaffen en te lezen. Mijn interesse was gewekt door wat hij daar vertelde en door de stukjes die hij voorlas.

De verhalen beschrijven absurde situaties, de personages zijn totaal maf en gevaarlijk idioot, onbestaanbaar en regelmatig is het Nederlands met opzet - denk ik, hoop ik - gruwelijk:

Hetgeen wat me terug heeft geroepen naar de wereld van de wakkere mensen treedt steeds meer naar de voorgrond: een aanhoudend gejengel en gekrab van poezenpoten aan de slaapkamerdeur.

De zin komt uit de eerste alinea van het laatste verhaal Midden in de 's nachts, waarin - als ik goed geteld heb - 9 keer het woord weer aangevuld met 1 wederom en 1 Tevens voorkomt. Nu is het niet mijn gewoonte om woorden te tellen, maar toen ik onderstaande regels las, kwam ik weer zo vaak tegen dat ik ze na afloop van het verhaal ben gaan tellen.

Gedachtes komen op en sterven weer af terwijl ik langzaam weer wegdoezel.

Volwassen poes Baby Miko heeft zich blijkbaar weer vrijgevochten uit de kerkers van Waterslot de Badkamer, en besloten dit heuglijk nieuws direct bij mij te komen melden. In de vorm van gejengel en gekrab aan de slaapkamerdeur welteverstaan. Tevens had zij haar boodschappermug ook al vooruit gestuurd om me alvast te wekken. Ik sta wederom naast het bed te zuchten als een zure ouwe man. Baby Miko is wederom verrast en dolblij om me te zien.

En wat te denken van de zin: Vrijwel direct daarna bedacht zij zich dat het menselijk lichaam voor negentig procent uit water bestaat en was de verwarring compleet. Of: Hij rook aan zijn koffie en overwoog een slokje te nemen, maar zag er toch van af omdat het waarschijnlijk net zoals voorgaande dagen, weken en maanden nog steeds voor de volle honderd procent uit koffie bestond, wat hij verschrikkelijk smerig vond. Eigenlijk begrijp ik die laatste zin niet eens, want ik vraag me nu nog steeds af of de hoofdpersoon het feit dat de koffie voor de volle honderd procent uit koffie bestond verschrikkelijk smerig vond, of de koffie zelf.
Zo kan ik de ene rare, kromme, 'foute' zin na de andere citeren en ik zou wat kunnen mopperen over het gebruik van ook, heel, helemaal, en meer van dat soort 'vulwoorden', maar ik vraag me af of de verhalen zonder deze stijl- en grammaticaspelletjes net zo plezierig absurd zouden zijn als ze nu zijn. Want of ik nu wil of niet, de glimlach (van herkenning) laat zich niet tegenhouden als ik die koffiezin lees. Zelfs nu, terwijl ik die zin toch al vier keer gelezen heb.

In een interview met Pepijn Lanen voor State Magazine constateert Thomas Heerma van Voss dat Lanen in nagenoeg ieder verhaal met metaforen, vergelijkingen, hyperbolen, understatements strooit, waarmee Heerma van Voss zelf gebruikmaakt van een understatement, want Lanen strooit er niet mee, elk verhaal staat er bol van. Neem bijvoorbeeld de eerste alinea van Het zwijndwergenstafdebacle:

Van onder een handgeweven rode sprei, versierd met crucifixvormen van gouddraad, weerklonk het geluid dat nog het meest leek op dat van een mongoloïde orang-oetang die zijn fiets niet terugzag op de plek waar hij hem neergezet had en weigerde te geloven dat hij echt gestolen was.

Sjeumig staat vol irritante, prettig gestoorde, volkomen fout opgeschreven verhalen, die je NIET in één ruk moet uitlezen, omdat het dan veel te veel wordt. Nee, één verhaal per dag, maximaal twee verspreid over de dag, dan blijven de verhalen prettig gestoord. Het verhaal Een taxi naar de tering, door Lanen zelf voorgelezen, kan op YouTube (zie hieronder) worden aangehoord. Daaruit blijkt dat, hoewel ik de verhalen met veel plezier gelezen heb, ze voorgelezen beter zijn.



View all my reviews