Zoals het is van Floris Tilanus

Zoals het is by Floris Tilanus
My rating: 5 of 5 stars

Ter gelegenheid van het verschijnen van Zoals het is én om mensen op te vrolijken, maakte Floris Tilanus een 3 bij 4 meter grote afbeelding op een, wegens verbouwingswerkzaamheden dichtgetimmerde, winkel in de Utrechtsestraat in Amsterdam. De tekening werd op de houten schotten geprojecteerd, die Tilanus vervolgens met duizenden en duizenden krasjes 'inkleurde', net zoals hij dat deed met zijn tekeningen in Zoals het is.



Professor Joachim Schwarz, de hoofdpersoon uit Zoals het is, steekt, met een tasje van boekhandel Zwart op wit om zijn rechterarm, de straat over. Hij, Joachim Schwarz, is het enige fictieve element in de verder waarheidsgetrouwe weergave van de straat, want Joachim Schwarz brengt normaal gesproken zijn dagen door in Berlijn.  

Een van die dagen volgt Tilanus de professor vanaf het moment dat hij, na een licht ontbijt, naar de universiteit loopt. Het volgen gebeurt door tekst op de linkerpagina, waar in de meeste gevallen niet meer dan twee regels te vinden zijn, en door een uiterst gedetailleerde pentekening op de rechterpagina die de woorden op eigenzinnige en verrassende wijze verbeeldt. Zoals het moment waarop de professor door het park wandelt en daar een oude vriend ontmoet, 'die is uitgegroeid tot een van de succesvolste auteurs van zijn tijd', waarmee hij lange, hartelijke gesprekken voert.



Tilanus speelt voortdurend met de verwachting en de verbeelding van de lezer en waarschuwt daar al voor op de kaft van het boekje, hoewel je dat pas weet als je binnenin kennis hebt gemaakt met de professor. Het is namelijk niet de met fikse, ferme passen overstekende kale heer met baard en bril die de hoofdpersoon is, maar de gebogen figuur, rechts, voor de verlichte etalage van een makelaar tijdens een grijsgrauwe Berlijnse nacht. Voorzien van bolhoed, en een lange warme jas die tot de enkels valt. Een jas waarin gewoond kan worden.  

Het bevreemdende van Zoals het is is dat tekst en tekening elkaar niet aanvullen en zo de interpretatie eenduidig maken, maar dat de tekeningen aanmoedigen om te blijven zoeken en geen genoegen te nemen met wat je in eerste instantie denkt of ziet te weten van het leven van professor Schwarz. Dat geldt niet alleen voor zijn huidige leven, maar ook voor dat wat eraan voorafgegaan is.
Is het eenzaamheid en gebrek aan gezelschap dat hem drijft tot gesprekken met een standbeeld in het park? Of is dat precies wat professor Schwarz zoekt en wil hij - 's middags in het park - niets met andere mensen te maken hebben? Wil professor Schwarz dat het is, zoals het is, of zou hij willen dat het anders was? Het is aan de beschouwer van dit kleine, maar verbijsterend rijke boekje om twijfelend antwoorden te vinden... of dat met opzet en voldaan uit te stellen. Iedere keer dat je het leest en bekijkt, omdat niets is zoals het lijkt. Waarschijnlijk.

Gelezen en gerecenseerd voor Hebban.nl

View all my reviews