zondag 15 januari 2017

Eindoordeel Het achtste leven

Op 10 oktober 2016 riep Guido Goedgezelschap: "Yes, ik mag meelezen!" in het café, gevolgd door vele anderen die iets soortgelijks meldden. Het was het 'echte' begin van een uniek leesclubexperiment: een feuilleton, die onofficieel werd afgesloten op 10 januari 2017 door het plaatsen van de recensies van alle deelnemers op Hebban. Het zorgde voor een prachtig gezicht op de homepage:


Vandaag, 15 januari 2017 om 13:06 uur, zijn er 1286 berichten in het café te vinden, terwijl elk deel van het feuilleton een eigen discussiepagina verkreeg waar ook nog eens iedere keer weer rond de 600 reacties  op verschenen. Het voorlopig laatste bericht in het café is de aankondiging van Natalie dat ze er aankomt, want er is een club deelnemers die gisteren (zaterdag 14 januari) bij elkaar is gekomen in Den Haag.

Samenvatting
Het is onbegonnen werk om een fatsoenlijke samenvatting te geven die recht doet aan het enthousiasme van de deelnemers, en dat is dan ook niet wat wij,  Greet, Guy en Ellen, de coördinatoren van deze leesclub hebben gedaan. Wij volstaan met een opsomming van quotes uit de recensies van de deelnemers, omdat we op deze manier in staat zijn iedereen die zo enthousiast heeft meegedaan aan deze unieke leesclub nog eens extra in het zonnetje zetten.
  • Sayonara: Zelfs de meest gruwelijkste gebeurtenissen waren draagbaar om te lezen. Lees dit als je van epische familiedrama houdt en verliefd wilt worden op grootse mooie zinnen.
  • Bianca Rijsdijk:  Het is een boek dat blijft rondzweven in je hoofd, het laat je niet met rust. Even was er de angst van een leegte na het laatste hoofdstuk maar het verhaal is rond. 
  • R.Bakx: Het verhaal over het “ontstaan” van Georgie levert een glimlach op en een wandkleed wordt zeker anders bekeken na het lezen van dit boek. (ps. Wat een prachtige inleiding van je recensie!)
  • Natalie: Leeswaarschuwing : Het boek is niet geschikt om in bed te lezen, het weegt ongeveer 1 kg. [...] Laat je onderdompelen in het verhaal. Het is verslavend net als de chocolade.
  • MissyP:  De familie heeft veel te lijden onder de oorlogen en de onderdrukking van grote broer Rusland. Schrijfster Nino Haratischwili weet je elke keer weer te raken. 
  • Marjolein: Als je mij van te voren had verteld dat ik zo gegrepen zou zijn door een boek over de familiegeschiedenis van een Georgische familie, had ik je niet geloofd.
  • Ann B.: Personages staan er, gebeurtenissen – hoe wreed ze soms ook zijn – blijven hangen en roepen vragen op die je steeds weer verder doen lezen. Daardoor was het ook helemaal geen zware klus om deze kanjer (en die term mag je zowel letterlijk als figuurlijk nemen) met veel plezier uit te lezen. 
  • jan: Wat ik ga onthouden van het verhaa?: Eersen vooral de term "chocolade" :-) en het feit dat een roman die zich over een lange periode afspeelt ook een mooi, afgewerkt en samenhangend boek kan opleveren. 
  • Dina van Langenhof: Meer dan eens bracht Nino Haratischwili me op het puntje van mijn stoel, joeg ze mijn bloeddruk de hoogte in of moest ik haast meehuilen met de personages.
  • Evy De Brabander: De laatste twee hoofdstukken heb ik af en toe een traan moeten wegpinken, daar bouwde de emotionele spanning voor mij naar verschillende hoogtepunten toe.
  • enz.
Het achtste leven (voor Brilka) heeft, niet verrassend gezien de vele lovende quotes hierboven, een leesclubgemiddelde van 4,3 sterren opgeleverd.

Tot slot...

Zoals uit de recensies, de beoordeling en het formidabele aantal reacties blijkt, heeft Het achtste leven (voor Brilka) van Nino Haratischwili veel losgemaakt bij de deelnemers. Maar daar bleef het niet bij: de hoeveelheid en inhoud van de diverse (Hebban)blogs, tweets en berichten op de diverse andere (sociale) media maakten ook duidelijk dat er werd genoten. Al die uitingen op al die verschillende platforms waren voor uitgeverij Atlas Contact aanleiding om de volgende vijftien deelnemers de prachtige, papieren uitvoering van het boek te schenken:

  • Gigi Leestgraag
  • Tea
  • Sansan
  • Nathalie B
  • Francine Herrebaut 
  • Hetty 
  • Gerrianne Vittorioso
  • Silvia
  • Guido Goedgezelschap
  • Wil Veltkamp
  • Cindy de Rijk
  • Aimee van Tienoven
  • Elsofie
  • Leentje Adriaensen
  • Elly van der Meer

Al met al denken wij (Guy, Greet en Ellen) dat dit leesclubfeuilletonexperiment dankzij het fantastische boek van Nino Haratischwili én de meer dan fantastische deelnemers aan de leesclub een zeer geslaagd leesfeest is geworden. Een experiment dat het herhalen waard is!

dinsdag 10 januari 2017

Het achtste leven van Nino Haratischwili

Het achtste leven (voor Brilka)Het achtste leven by Nino Haratischwili
My rating: 3 of 5 stars

Nino Haratischwili, auteur én theaterregisseur, heeft met haar derde - en eerste in het Nederlands vertaalde - roman letterlijk een prestatie van formaat geleverd. Zes generaties worden gevolgd van de Georgische familie Jasji, waarvan de vader van Stasia en Christine de mannelijke 'grondlegger' is. Stasia is een van de dochters uit zijn eerste huwelijk en Christine de dochter uit zijn tweede huwelijk. Daarna worden de levens van Kitty en Kostja, de dochter en zoon van Stasia en Simon Jasji, gevolgd om dan via Elene, dochter van Kostja, Daria en Nitsa, bij de laatste generatie aan te komen: Brilka Jasji, de jonge vrouw uit de titel.

Haratischwili laat Nitsa de levensverhalen van haar familie vertellen door de levens van bovengenoemde familieleden te vertellen:

"En al heb ik het je nooit gezegd: ik zou je zo graag helpen bij het herschrijven van je verhaal, Brilka, zo ongelofelijk graag. Om dat niet alleen te zeggen, maar ook te bewijzen schrijf ik het hier op. Alleen daarom."

Op het moment dat Stasia in 1900 ter wereld komt in Georgië, dat wij nu nog slechts kennen als ex-deelstaat van de Sovjet Unie waar het regelmatig hommeles is, is het leven goed. Maar erg lang duurt dat niet want grote 'broer' Rusland laat ook op dat moment al wel zijn invloed voelen, maar zal dat later - na de Oktoberrevolutie in nog veel sterkere mate doen. Het communisme, maar vooral de wijze waarop de diverse machthebbers - met als grootste engerd de Georgische Stalin - tekeer gaan, zorgt ervoor dat de familie heel wat meemaakt in de jaren die volgen.
De citaten, spreuken en aanhalingen waarmee de diverse paragrafen (hoofdstukken?) beginnen geven telkens een uitstekende indruk van de tijdsgeest. Haratischwili beschrijft op indrukwekkende wijze hoe het Stasia en Simon in St. Petersburg vergaat tijdens de eerste wereldoorlog, en is wederom op haar best als ze Kostja en zijn vriendin Ida volgt in hetzelfde St. Petersburg dat dan Leningrad heet:

"Hij [Kostja]ziet de tuinen van puin en stenen, de architectuur van de geraamten, de patronen van bloed, hij ziet de sculpturen van opengereten gewapend beton en is verbaasd dat niemand behalve hij die aan de dood opgedragen symfonie van verwoesting waarneemt."

Maar 1248 pagina's wel en wee, met de nadruk op wee, is voor iedereen veel. Voor auteur én lezer. Het is onvermijdelijk dat er na verloop van tijd - in ieder geval bij de lezer - 'vermoeidheid' optreedt, vooral omdat er zoveel ellende en zo weinig moois in de diverse levens te genieten is. Het 'magische' of 'magisch-realistische' element, de chocoladedrank die de vader van Stasia 'uitvindt' en waarvan diverse familieleden vermoeden dat als je er van drinkt er weinig goeds meer verwacht kan worden, komt niet echt uit de verf en had net zo goed weggelaten kunnen worden.
Dat Nitsa de verhalen vertelt - ook van de familieleden met wie ze nauwelijks of geen contact heeft (gehad) - en daarbij regelmatig interpretaties geeft van handelingen of lijkt te weten wat de personages denken, bestempelt haar natuurlijk tot de overbekende onbetrouwbare verteller. Dat zíj de vertelster is en dat ze het niet altijd even nauw neemt met 'de waarheid' wordt benadrukt doordat ze regelmatig het verhaal begeleidt van eigen commentaren richting Brilka. Aan de andere kant zijn grote delen van de roman geschreven of het een rechttoe rechtaan historische roman is, maar is er door de vertelconstructie soms teveel 'ruimte' tussen de personages en de lezer vanwege de wijze waarop het verhaal vertelt wordt. Wat Christine 'echt' drijft in haar relatie met Beria, kom je nooit te weten omdat het verhaal via Stasia door Nitsa wordt verteld en dat is - zeker in dit geval - jammer.
Toch weet Haratischwili - met hier en daar wat vallen, maar vooral opstaan - de lezer altijd weer op te pikken en geboeid mee te nemen naar een volgend leven, net zolang tot het in 2006 op is. Echt op.

Ik heb dit boek in feuilletonvorm, samen met tientallen andere lezers, via Hebban.nl gelezen.

View all my reviews