Donna Donna

Vorige week dinsdag werden de deelnemers van de leesclub De Zwaluwman bekend gemaakt en de boeken naar de deelnemers opgestuurd. Guy en ik zijn de coördinatoren van de club en het is maar goed dat we met zijn tweeën zijn, want er wordt wat afgekletst in het café en het is een hele, maar fantastisch leuke, toer om het allemaal te volgen.

Donderdag plofte het boek bij mij in de brievenbus, met zorg en zeer toepasselijk ingepakt door Ambo|Anthos:



Fantastisch, nietwaar? Maar... zoals we een boek niet mogen beoordelen op basis van de omslag, mag dat natuurlijk ook niet op basis van het papier waar het mee is ingepakt! De Zwaluwman is het debuut van Gavriel Savit, een Amerikaanse acteur en nu dus ook schrijver. Hij schrijft op zijn site dat hij "Neil Gaiman’s Sandman series, Yann Martel’s Life of Pi, Adam Levin’s The Instructions, Lev Grossman’s The Magicians, Susanna Clarke’s Jonathan Strange and Mr. Norrell, and the stories of Jorge Luis Borges, amongst others" leest in zijn ietwat verbrokkelde vrije tijd en dat deze boeken hem 'terribly' inspireren.
Recensies van zijn boek in The Guardian, The New York Times en andere Engelstalige bronnen spoorden mij aan om me op te geven als coördinator voor deze leesclub, ondanks het feit dat het om een YA-boek gaat. Ik houd niet van minderjarige hoofdpersonen.. die tijd ligt (ver) achter mij en ik heb geen heimwee ;). Ik houd niet van zwartwit, niet van puur goed en kwaad, of van problemen waar je als minderjarige mee te maken hebt omdat je minderjarig bent. Er zijn bovendien veel te veel boeken voor volwassenen die ik nog wil lezen, dan ik die lijst niet ook nog wil uitbreiden met vreselijk goede YA-boeken. Op de boeken van Floortje Zwigtman na, dan.

Vanmorgen las ik de laatste bladzijden van het boek en sloeg ik het spijtig dicht. Voorlopig, want ik vermoed dat ik er tijdens de Leesclubdiscussie - waar we morgen mee gaan beginnen! - nog regelmatig doorheen zal bladeren. Allerlei vragen die mij tijdens het lezen door het hoofd spookten, zoals 'wie vertelt het verhaal?', de vele mooie quotes, zoals

Zodra de banden en laarzen van de mechanische infanterie en de rupsbanden van de pantservoertuigen op de weg begonnen in te beuken, reageerde deze zoals alles en iedereen: de weg vloog uit angst de lucht in,

de wijze lessen van Zwaluwman, zoals

Zolang je blijft lopen,  kun je niet gevonden worden

op- en aanmerkingen, commentaren en resultaten van speurtochten op internet staan klaar om gebruikt te worden voor een recensie die later nog zal volgen. De belangrijkste vraag die me bleef kietelen en waarop we aan het eind van het boek een begin van een antwoord krijgen, is 'wie is de Zwaluwman', maar net zo belangrijk is natuurlijk waarom, waarom die naam? Bij die speurtocht liep ik gisteren virtueel tegen een lied aan dat ik kende. Heel goed kende. Als kind van de jaren zestig (te jong om echt mee te doen, maar toch... ) is het een onvermijdelijke, denk ik. Ik vermoed zelfs dat ik het lied op de lagere school (basisscholen bestonden toen nog niet!) geleerd heb, net zoals het lied over de Wielewaal? In ieder geval kneep het me de keel toe, en ontsnapten de tranen over mijn wangen toen ik het hoorde. Hoeveel het lied met de inhoud van het boek te maken heeft, of Savit van het bestaan ervan op de hoogte is, en er gebruik van heeft gemaakt, weet ik niet. Ik weet wel dat het voor mij vanaf nu onverbrekelijk met dit mooie, pijnlijke boekje te maken heeft en dat het zo hoort te zijn als je leest: De Zwaluwman is nu (ook) van mij, ik houd van die man, voor mij is hij de zwaluw uit dit lied.

Donna Donna

On a wagon bound for market
there's a calf with a mournful eye.
High above him there's a swallow,
winging swiftly through the sky.

How the winds are laughing,
they laugh with all their might.
Laugh and laugh the whole day through,
and half the summer's night.
Donna, Donna, Donna, Donna; Donna, Donna, Donna, Don.
Donna, Donna, Donna, Donna; Donna, Donna, Donna, Don.

"Stop complaining!" said the farmer,
"Who told you a calf to be?
Why don't you have wings to fly with,
like the swallow so proud and free?"

How the winds are laughing,
they laugh with all their might.
Laugh and laugh the whole day through,
and half the summer's night.
Donna, Donna, Donna, Donna; Donna, Donna, Donna, Don.
Donna, Donna, Donna, Donna; Donna, Donna, Donna, Don.

Calves are easily bound and slaughtered,
never knowing the reason why.
But whoever treasures freedom,
like the swallow has learned to fly.

How the winds are laughing,
they laugh with all their might.
Laugh and laugh the whole day through,
and half the summer's night.
Donna, Donna, Donna, Donna; Donna, Donna, Donna, Don.
Donna, Donna, Donna, Donna; Donna, Donna, Donna, Don.

Geschreven door Sholom Secunda en Aaron Zeitlin, oorspronkelijk in het Jiddisch (Dana Dana) in 1941 gepubliceerd. De Nederlandse vertaling is hier te vinden.