Museum Fundatie: Turner en de traditie van het sublieme

Rijksmuseum Twenthe en Museum de Fundatie organiseren in samenwerking met Tate Britain de dubbeltentoonstelling Gevaar en schoonheid – Turner en de traditie van het sublieme.
Weinig schilders hebben zoveel invloed gehad als de Britse Joseph Mallord William Turner, kortweg William Turner. Om die reden wordt zijn werk in deze dubbeltentoonstelling getoond in de context van het werk van diverse andere kunstenaars. Het betreft niet alleen schilderijen, aquarellen en tekeningen, maar ook beeldhouwwerken, foto’s en licht- en video-installaties.

Turner is nauwelijks te zien in Nederland, dus deze kans om een aantal schilderijen van dit genie met eigen ogen te aanschouwen heb ik met beide handen aangegrepen. Gisteren was de linkerhand aan de beurt met een bezoek aan...

Na een kleine wandeling vanaf het station stond ik om 10:20 uur voor een dicht museum. Dat overkomt me vaker, omdat ik 10:00 uur wel een mooie tijd vind voor een museum om open te gaan. Maar.. niet getreurd, er stond voor vandaag ook een bezoek aan het prachtige Waanders in de Broeren op het programma, om het boek Gevaar en schoonheid – Turner en de traditie van het sublieme behorende bij de tentoonstelling aan te schaffen. En te genieten van eigengemaakt, altijd waterindemondlopendlekker gebak.

Van alvast wat inlezen alvorens de tentoonstelling te bekijken kwam niets terecht, omdat ik in gesprek raakte met een onbekende die rechts van mij zat te genieten van een cappuccino. De hele wereld, micro en macro hebben we besproken, voor alle problemen hebben we een oplossing gevonden. En Turner luisterde ademloos op de achtergrond mee.

Na koffie, gebak en wereldpolitiek ben ik teruggegaan naar het museum dat inmiddels open was. Tot mijn verrassing mocht ik slechts op vertoning van mijn museumjaarkaart en dus zonder bijbetaling, de Turnertentoonstelling bezoeken.

Tot de wezenlijke ingrediënten van Turners werk behoort zijn nieuwe benadering van traditionele begrippen als de vier elementen en, in één moeite door, van het sublieme. De sleutel tot de weergave van zijn persoonlijke sublieme ervaringen werd gevormd door zijn kijk op aarde, lucht, water en vuur.
(uit: Gevaar & Schoonheid - Turner en de traditie van het sublieme, ISBN 978 94 6262 049 0)

In Zwolle zijn de Water- en  Vuurwerken te vinden, in Enschede de werken die Lucht en Aarde als onderwerp hebben. 

- Water -

Amongst direful reefs

The midnight torch

Indistinctness is my forte

Calm sea

Light is color

Clouds and water (ca. 1840)

Stormy sea with blazing wreck (ca. 1835-1840)

- Vuur -

The sun is God

The fiery furnace

Chaotic Warfare!

Vuur: links onderstaande van Turner en rechts Elementen/Vuur van Olphaert den Otter

The eruption of the Souffrier Mountains, in the Island of
St Vincent, at midnight, on the 30th of april, 1812

'brandende' aquarellen: The burning of Rome,
The burning of the Houses of Parliament en
Fire at the Grand Storehouse of the Tower of London

Tijdens het rondgaan in het museum heb ik al wat in het boek gebladerd en hier en daar wat gelezen over de werken van Turner, maar ook over de werken van de andere kunstenaars die samen met Turner te zien zijn.

Olphaert den Otter

Hiroyuki Masuyama: digitale fotocollage op lichtbak van Turners
Burning Houses of Parliament nr. 3-4-5-6-7-8

Daan Roosegaarde, Lotus Model (2011), smart foils, sensoren, lamp

Jun Nguyen-Hatsushiba, Memorial Project Nha Trang, vietnam
Towards the Complex - For the Courageous, the Curios, and the cowards (2001)
video

Zoals boven al gemeld, betreft het een dubbeltentoonstelling. Mijn rechterhand grijpt binnenkort de gelegenheid om in Enschede de andere helft te bekijken. Beter voorbereid omdat ik dan het boek niet alleen weer mee zal nemen, maar ook gelezen heb.

Ik had nog wat tijd over en heb die gebruikt om naar een deel van de foto's van Barbara Klemm te kijken. Prachtige foto's, maar helaas (weer)spiegelde het glas de omgeving zo hinderlijk dat het het genot van het bekijken van de foto's er flink door verpest werd.